အစဥ္အလာေကာင္းတဲ့မိဘဆရာအသင္းမ်ားအားျဖည့္ဖုိ႔လုိတယ္
(၁)
အေျခခံပညာေက်ာင္းမ်ား ဘက္စုံဖြံ႔ျဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္၊မိဘဆရာအသင္းမ်ားရဲ႕ဦး ေဆာင္မႈနဲ႔ေက်ာင္းလုပ္ငန္းအသီးသီး ထိေရာက္စြာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိ္င္ေရးကိစၥကုိ၁၆.၃.၂၀၁၅ ရက္ေန႔က ျမန္မာႏုိင္ငံပညာေရး သုေတသနအဖြဲ႔ဦးစီးဌာနအစည္းအေဝးခန္းမမွာက်င္းပခဲ့တယ္လုိ႔သတင္းစာမွာဖတ္လုိက္ရပါတယ္။
ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ပညာေရးဝန္ၾကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီး ေဒါက္တာေဒၚခင္စန္းရီကအမွာ စကားေျပာၾကားျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံပညာေရးသုေတသနအဖြဲ႔ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္၊ အေျခခံပညာဦးစီးဌာနမွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္၊ တကၠသုိလ္ပါေမာကၡခ်ဳပ္မ်ား၊ ျပည္နယ္၊ တုိင္းေဒသၾကီးမ်ားမွညႊန္ၾကား ေရးမွဴး (ပညာ)မ်ားနဲ႔တာဝန္ရွိသူမ်ား တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးၾကေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။အေျခခံပညာ ေက်ာင္းမ်ားအတြက္ အက်ဳိးရွိတဲ့ေဆြးေႏြးပြဲ တစ္ရပ္ပါ။
၂၀၁၅-၂၀၁၆ပညာသင္ႏွစ္မွာ မိဘဆရာအသင္းမ်ားရဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈဟာသမားရုိး က်ေဆာင္ရြက္မႈမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေနလုိ႔မရေတာ့ပါဘူး။ လုပ္ရုိးလုပ္စဥ္အတုိင္းလုပ္ေနရင္ျဖစ္ရုိးျဖစ္စဥ္ အတုိင္းပဲ ျဖစ္ေနမွာပါ။ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ေခတ္စနစ္နဲ႔အညီ၊ လုိအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔အညီနည္းဗ်ဴဟာေတြ၊လုပ္နည္းစနစ္ေတြ၊ အင္အားျဖည့္ဆည္းမႈေတြ၊ Organizational Development ေတြ၊ CapacityBuilding ေတြလုပ္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ္သြားခ်င္တဲ့ေနရာကိုသြားဖုိ႔ အခုကုိယ္ဘယ္ေနရာေရာက္ေနျပီလဲဆုိတာ အရင္သိဖုိ႔လုိပါမယ္။ ဒီေန႔ မိဘဆရာအသင္းေတြရဲ႕ ရပ္တည္မႈအေျခအေန၊ ရပ္တည္ေနရတဲ့အေနအထားေတြကိုSWOT Analysis ေလ့လာျခင္းနဲ႔ ဆန္းစစ္ၾကည့္ရေအာင္။
SWOT Analysis ဆုိတာကေတာ့ Strengths (အားသာခ်က္မ်ား)၊Weakness (အားနည္း ခ်က္မ်ား)၊ Opportunities (အခြင့္အလမ္းမ်ား)၊ Threats (အဟန္႔အတားမ်ား)ဆုိတဲ့အခ်က္ေတြနဲ႔ ဆန္းစစ္ေလ့လာမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
မိဘဆရာအသင္း၏ အားသာခ်က္မ်ား (S)
* မိဘဆရာအသင္းကုိ အေျခခံပညာေက်ာင္းမ်ားတြင္၁၉၅၇ ခုႏွစ္ကတည္းက ဖြဲ႔စည္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာယခုအခ်ိန္အထိ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ေက်ာင္း၏အက်ဳိးကုိ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္း။
* “မိဘဆရာပူးေပါင္း၊ကေလးပညာေကာင္း”ဟူသည့္ မိဘဆရာအသင္း၏ ေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္အညီ၊ မိဘႏွင့္ဆရာပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေၾကာင့္ဘက္စုံဖြံ႔ျဖိဳးမႈရလဒ္ေကာင္း မ်ား အစဥ္အဆက္ရရွိခဲ့ျခင္း။
* မိဘဆရာအသင္းအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ကုိဒီမုိကေရစီက်င့္စဥ္အရ အမ်ား ဆႏၵျဖင့္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ျခင္းျဖစ္၍ မိဘမ်ားႏွင့္ဆရာမ်ား၏ကုိယ္စားျပဳအဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ျခင္း။ မိဘဆရာအသင္းဥကၠ႒မွာ ရာထူးအရသာ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးက တာဝန္ယူရျခင္း။
* မိဘတစ္ဦးခ်င္းစီ၏ထည့္ဝင္သည့္ရန္ပုံေငြ(ယခင္က)ျဖင့္ ေက်ာင္းမ်ား၏ ေဆာက္လုပ္ေရး၊ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး၊ အားကစားႏွင့္စာၾကည့္တုိက္လုပ္ငန္းမ်ား တုိးတက္ေစရန္စနစ္ တက်ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္ျခင္း ဩဇာရွိရွိ၊ သိကၡာရွိရွိေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည့္ အစဥ္အလာ ေကာင္းမ်ားရွိျခင္း။
မိဘဆရာအသင္း၏ အားနည္းခ်က္မ်ား(W)
* မိဘဆရာအသင္းအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္မ်ားႏွင့္ထူးခၽြန္ထက္ျမက္သည့္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၏ မိဘမ်ားသာ၊ ေက်ာင္း၏ဖြံ႔ျဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိပါဝင္ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးၾကျခင္း။ မိဘအနည္းစုသာ ေက်ာင္းလုပ္ငန္းမ်ားကုိစိတ္ဝင္စားမႈရွိျခင္း။
* မိဘမ်ားထည့္ဝင္သည့္မိဘဆရာအသင္း ရန္ပုံေငြေပၚတြင္သာမူတည္ျပီး ေက်ာင္း၏ဘက္စုံဖြံ႔ျဖိဳးမႈမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ၾကရသျဖင့္ခ်ဳိတဲ့ေသာေက်ာင္းမ်ားတြင္ ျပဳျပင္ခ်င္ သေလာက္ အေျခအေနမေပးျခင္း။ ယခုအခါတြင္ မိဘဆရာအသင္းေၾကးဟူ၍မရွိ ေတာ့ျခင္း။
* ေက်းလက္ေဒသရွိ မူလတန္းေက်ာင္းမ်ားတြင္ေက်ာင္းသားမိဘမ်ားက စား ဝတ္ေနေရးလုံပမ္းေနၾကရသျဖင့္ ကေလးမ်ား၏စာသင္ၾကားႏုိင္မႈကုိ အားေပးမႈမျပဳႏုိင္ၾက ျခင္း။
* အခ်ဳိ႕ေသာေက်ာင္းမ်ားတြင္မိဘဆရာအသင္းႏွစ္ပတ္လည္အစည္းအေဝး ကုိပင္ ပုံမွန္မက်င္းပႏုိ္င္ျခင္း။
မိဘဆရာအသင္း၏ အခြင့္အလမ္းမ်ား(O)
* ေက်ာင္း၏ဘက္စု့ဖြံ႔ျဖိဳးမႈအတြက္ဆရာမ်ားႏွင့္အတူလက္တ ြဲေဆာင္ရြက္ခြင့္ရ ျခင္း။
* ေက်ာင္း၏အားနည္းခ်က္၊အားသားခ်က္မ်ားကို အေသးစိတ္သိရွိခြင့္ရျပီး၊ ေကာင္းမြန္ေသာအၾကံဉာဏ္မ်ားေပးႏုိင္ျခင္း၊မိမိတတ္ႏုိ္င္သည့္ဘက္က ပူးေပါင္းပါဝင္ေဆာင္ ရြက္ခြင့္ရရွိႏုိင္ျခင္း။
* ဆရာဆရာမမ်ား၏အားနည္းခ်က္၊အားသာခ်က္၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား မ်ား၏ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္၊ မိဘမ်ား၏အားနည္းခ်က္၊အားသာခ်က္မ်ားကို သိရွိခြင့္ရျပီး လုိအပ္သည့္ကူညီပံ့ပုိးမႈမ်ားျဖည့္ဆည္းေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္ျခင္း။
* မိဘအခ်င္းခ်င္း ပညာေပးျခင္း၊ေဆြးေႏြးျခင္း၊ ကူညီျခင္းျဖင့္ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ား၏ ပညာရည္ျမင့္မားေရး ကူညီပံ့ပုိးေပးႏုိင္ျခင္း။
* မိဘဆရာအသင္းဝင္မ်ား၏အရည္အခ်င္းရွိလ်င္ရွိသေလာက္၊ေတြးေခၚေျမာ္ျမင္မႈရွိလွ်င္ရွိသေလာက္၊ ေက်ာင္း၏ဘက္စုံဖြ႔ံျဖိဳးမႈလုပ္ငန္းမ်ားကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခြင့္ရရွိျခင္း။
မိဘဆရာအသင္း၏ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအားဟန္႔တားျခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား(T)
* မိဘအမ်ားစုအား၊ ေက်ာင္းသုိ႔ေရာက္ေအာင္မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ျခင္း။
* မိဘဆရာအသင္းအလုပ္အမႈေဆာင္မ်ားေလာက္သာေက်ာင္းကုိစိတ္ဝင္စား မႈရွိျပီး မိဘအခ်င္းခ်င္းပညာေပး စည္းရုံးေဆာင္ရြက္ မႈမ်ားမျပဳလုပ္ႏုိင္ျခင္း။
* အခ်ဳိ႕ေသာ ေက်ာင္းအက်ုဳိးေဆာင္မ်ားကေက်ာင္းအုပ္ၾကီးႏွင့္ မိဘဆရာ အသင္းဝင္မ်ားအေပၚ လႊမ္းမုိးခ်ဳပ္ကုိင္ျခင္း။
* မိဘဆရာအသင္းတြင္ ရံပုံေငြအားနည္းျခင္း။
* မိဘဆရာအသင္းအား ဖ်က္သိမ္းျပီး၊ေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္မႈေကာ္မတီျဖင့္ အစား ထုိးရန္လုိလားသူအခ်ဳိ႕ရွိေနျခင္း။
(၂)
မိဘဆရာအသင္းရဲ႕ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြကို SWOt Analysis လုပ္ၾကည့္တဲ့အခါ၊ဘာေတြ ဆက္လုပ္သင့္သလဲဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြေပၚထြက္လာျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
မိဘဆရာအသင္းအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔မွာပါတဲ့ မိဘအေရအတြက္ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ။အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ၇ ဦး၊ အလယ္တန္းေက်ာင္းမွာ ၆ ဦးနဲ႔မူလတန္းေက်ာင္းမွာ ၃ဦးပဲပါဝင္တယ္။တကယ္ေတာ့မိဘေတြမ်ားမ်ားပါဝင္ေနရမွာ။ အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ မိဘ ၇ ဦးကုိ အေျချပဳျပီး အနည္းဆုံး၇၀ဦးပါတဲ့အဖြဲ႔ေတြ၊ အလယ္တန္းေက်ာင္းမွာ မိဘ ၆ဦးကုိ အေျချပဳျပီးအနည္းဆုံးမိဘ ၆၀ဦးပါတဲ့အဖြဲ႔ေတြ၊ မူလတန္းေက်ာင္းမွာလည္း မိဘ ၃ဦးကုိအေျချပဳျပီး အနည္းဆုံး မိဘ ၃၀ဦးပါဝင္တဲ့အဖြဲ႔ေတြတုိးခ်ဲ႕ဖြဲ႔စည္းအားျဖည့္ဖုိ႔လုိလာျပီ။
ဘယ္လုိအဖြဲ႔ေတြတုိးခ်ဲ႕ဖြဲ႔စည္းလုိ႔ရသလဲ။ ေပါင္းစပ္ညွိႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔ေတြ၊အၾကံေပးေဆြးေႏြး ေရးအဖြဲ႔ေတြ၊ ကြန္ရက္အဖြဲ႔ေတြဆုိျပီး ေက်ာင္းရဲ႕လုိအပ္ခ်က္၊ ေဒသရဲ႕အေျခအေနေပးမႈေတြအေပၚမူတည္ျပီး ဖြဲ႔စည္းသင့္ပါတယ္။
ဥပမာ
* ပညာအရည္အေသြးျမင့္မားေရးေပါင္းစပ္ညွိႏႈုိင္းေရးအဖြဲ႔၊
* ဘက္စုံဖြံ႔ျဖိဳးတုိးတက္ေရးေပါင္းစပ္ညွိႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔၊
* ဝန္းက်င္ေကာင္းျဖစ္ထြန္းေရးေပါင္းစပ္ညွိႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔၊
* ေက်ာင္းဝင္ႏႈန္းတုိးတက္ေရး၊ေက်ာင္းေနျမဲေရး ေပါင္းစပ္ညွိႏႈိင္းေရးအဖြဲ႔၊
* အဖြဲ႔အစည္းဖြ႔ံျဖိဳးတုိးတက္ေရးပညာေပးေရးအဖြဲ႔(Organizational Develop- ment Team)
* အလွဴရွင္မ်ား၊ မိတ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ကြန္ရက္ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ ေရးအဖြဲ႔ (Net-Work Action Group) စတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ တုိးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ဒါမွ မိဘဆရာအသင္းဆုိတာအုံနဲ႔က်င္းနဲ႔ ေတာင့္ေတာင့္တင္းတင္း၊ အင္ျပည့္အားျပည့္ ျဖစ္လာမွာေသခ်ာပါတယ္။
(၃)
အဖြဲ႔ေတြတုိးခ်ဲ႕ဖြဲ႔စည္းတာကေတာ့ ဟုတ္ပါျပီ၊ ဘယ္လုိအရည္အေသြးရွိတဲ့မိဘေတြနဲ႔ဖြဲ႔သင့္ပါသလဲ။
ပညာေရးအတြက္ စိတ္ေကာင္း၊ ေစတနာေကာင္းနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေပးခ်င္သူေတြ၊ပညာေရး ဆုိင္ရာဗဟုသုတျပည့္စုံျပီး စိတ္ဝင္စားသူေတြ၊ ယုံၾကည္ေလးစားအားကုိးထုိက္တဲ့ ရပ္မိရပ္ဖေတြ၊အျငိမ္းစား ဆရာၾကီးဆရာမၾကီးေတြ၊ ေခါင္းေဆာင္မႈေပးႏုိင္တဲ့ေက်ာင္းအက်ဳိးေတာ္ေဆာင္ေတြ၊ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြ၊ ေစတနာရွင္၊ အလွဴရွင္ေတြ၊ မိတ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ပညာေရးကူညီပံ့ပုိးသူေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းသင့္ပါတယ္။
၂၀၁၅-၂၀၁၆ ပညာသင္ႏွစ္မွာ မိဘဆရာအသင္းကုိ အခင္းအက်င္းအသစ္နဲ႔စတင္သင့္ပါျပီ။ စတင္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ Orgnigational Development Team ေတြဖြဲ႔ျပီး တုိင္းအလုိက္ခရုိင္အလုိက္ပညာေပးလုပ္ငန္းေတြ စတင္ေဆာင္ရြက္သင့္ပါျပီ။ ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ပညာသင္ႏွစ္အစမွာ ေက်ာင္းေန အရြယ္ကေလးတုိင္းေက်ာင္းေနႏုိင္ေရးေဆာင္ရြက္မႈမွာမိဘဆရာအသင္းအေနနဲ႔ ေပါင္းစပ္ညွိႏႈိင္း ေရးအဖြဲ႔ေတြဖြဲ႔စည္းျပီး ယခင္ႏွစ္ထက္စြမ္းအားေကာင္းတဲ့ေဆာင္ရြက္မႈေတြလုပ္ၾကရေတာ့မွာပါ။ အရက္ဘက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ အစုိးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ေဒသဆုိင္ရာအုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ေစတနာရွင္ေတြနဲ႔လက္တြဲျပီးေက်ာင္းေနမယ့္ အသက္အရြယ္ရွိကေလးေတြရဲ႕စာရင္းေတြကုိ တစ္ေယာက္မက်န္ရရွိေအာင္ ေကာက္ၾကရေတာ့မယ္။ ကေလးေတြအားလုံး ေက်ာင္း တက္ႏုိင္ေအာင္ကူညီၾကရမယ္။ ပံ့ပုိးၾကရမယ္။ ေက်ာင္းေနျမဲေရးအတြက္ ဘယ္လုိအစီအစဥ္ေတြ ေရးဆြဲေဆာင္ရြက္မယ္။မိဘေတြကို ဘယ္လုိစည္းရုံးမယ္၊ ပညာေပးမယ္ဆုိတာေတြကုိ ၾကိဳတင္ စဥ္းစား ျပင္ဆင္ထားၾကရေတာ့မွာပါ။“မိဘဆရာပူးေပါင္း၊ ကေလးပညာေကာင္း”ဆုိရာမွာ သာမန္ ပူးေပါင္းရုံနဲ႔ မရေတာ့ဘူး။ သာမန္ပညာေကာင္းရုံေလးနဲ႔ေက်နပ္ေနလို႔မျဖစ္ေတာ့ပါေၾကာင္း တုိက္ တြန္းႏႈိးေဆာ္ပါရေစ။ ဒါအစပဲရွိပါေသးတယ္။
ေအာင္ခိုင္ျမင့္ (ပညာေရး)
